Felicidade

Creo que podería ser máis feliz pero estes días a miña cota de felicidade alcanzou bos niveis… dous paseos gloriosos que din, de fuxida da banalidade, do ruído, das aglomeracións e dos excesos, do cemento, da cidade.

O primeiro deles o mércores. A pe, polos rurais vilagarciáns, por camiños que facía tempo non usaba. Polos Duráns arriba, ata Trabanca Sardiñeira, e logo pasando San Roque, baixar a Carril...

Pasear tranquilamente por un camiño entre hortas e hortas, fotografar uns xirasois grandísimos, amarelos contrastados contra o ceo azul, comer amoriñas das silveiras ás que lles daba ao meu amor, e logo atopar unha maceira cunhas mazas fermosas, xigantescas, verdes, frescas, que eu xa estaba medio morto da sede e da fame, e todo iso aderezado cun soliño glorioso, non quente en exceso, o xusto, que viña refrescado polo enerxético vento do norte que sempre trae sol e máis sol... e cariñosamente regado con delicado Jazz, ah… iso é marabilloso. Non fun quen de deixar de sorrir en toda a tarde...

En serio... fai falta tan pouco para atopar pequenos momentos de felicidade...

E logo hoxe... ben, non sei se sabedes pero hoxe foi un día de fuxir de Vilagarcía, cos seus excesos acuáticos, con marabuntas incontroladas de borrachos adolescentes que só saben encher a cidade de merda e máis merda... que vou dicir... que non quería nin miralo, porque o certo é que, como sempre, Vilagarcía quedará chea de merda ata o martes.

A cousa é que agarrei a bici e fuxín por carreiros, por camiños que ían cada vez máis alto, cara o monte, cara o silencio só rachado polo vento que fai abanear as árbores, lentamente, unhas cas outras, ese glorioso son do vento que xoga entre as polas, as follas, que move todo, que leva os malos aires lonxe, que os dispersa… perdínme, empecei a ir por camiños cada vez máis estreitos, máis abandonados a silveiras, fentos e xestas… e de súpeto o camiño acabouse e eu estaba alí ca bicicleta na man, entre os piñeiros, subindo polo medio do monte… acompañado tan só da miña felicidade e do vento que viña do norte, alegre, bailarín, que non traía baleas entre os eucaliptos pero si cheiro a mar, a sal...

Non podedes imaxinar como a electricidade me subía polo corpo ao escoitar ese silencio tan só roto polo miúdo polo asubío do vento, polo rañar das árbores e practicamente nada máis… e logo chegar ao alto do monte e ollar o Salnés aos meus pes… abríndose á ría… xusto a onde quería que me levasen os camiños, a unha tranquila praia onde rematar o paseo cun refrescante baño, pero sentíame tan tranquilo, tan relaxado, que non quería que eses camiños se acabasen nunca, quería facer como o Barón Rampante e pedalar e pedalar sen saír nunca de entre as árbores abaneadas polo tranquilo vento do norte…

A vella bicicleta (4)

Só lle fixo un cambio do orixinal… cambioulle a cor da pintura, e pintouna de vermello, como a bicicleta que tiña a súa muller cando a coñeceu aquel día xunto o gran castiñeiro, porque aquela era a cor da súa lembranza… tanto lle tiña se a súa bicicleta era azul ou verde, esas cores non lle dicían nada, porque para o vello, dende aquel día, as bicicletas tiñan que ser vermellas.

E agora alí estaba, como na fin do interminable círculo, volvendo nos seus pasos, xusto unha tarde de setembro, baixo o vello castiñeiro, o mesmo castiñeiro que o acolleu aquela tarde cando pinchou a roda de atrás e por diante daquel mozo cheo de sucidade pasou unha rapaza loura como un anxo cuberta dunha indiferenza apenas engalanada cun divertido sorriso…

Decidiu que xusto hoxe tiña que ser o día da reestrea. Saíu de casa a media tarde e ca bicicleta da man fixo os dous quilómetros que a separaban do vello castiñeiro porque sabía que xa non tiña anos para subir aquela costa interminable montado nela. E xusto á hora precisa pasou un perna por riba do cadro, agarrou o guiador cas dúas mans e sentou na sela. Logo nervioso, tomou un pouco de aire, soltouno, e así, nun suspiro e cunha única pedalada, despois de tantos anos, botou a andar de novo na súa vella bici lembrando que por moito tempo que pase un nunca esquece como se pedalea.

E comezou a baixar a costa que baixa cara o río, a que pasa xusto ao pe da súa casa, ao principio con inseguridade, con lentitude, cun pedalear temeroso da caída, e logo, segundo ía recuperando a vella confianza, máis alegre, máis enérxico e ao mesmo tempo máis tranquilo… total, que máis tiña se caia ou non, aos seus anos, que máis tiña que vivir? Que lle podía traer de novo a vida que non vivira antes? Como moito as vellas experiencias… así que era mellor deixarse levar polo ritmo, pola costa, polo camiño, polo aire que lle daba na cara segundo ía collendo velocidade e que lle traía aquela vella frescura e a sensación irrepetible de ser novo outra vez.

Xa por fin chega ao final da costa e logo dunha pequena curva o camiño segue río abaixo serpeando entre as árbores e as leiras e prados da ribeira do río que agora baixa amansado polo longo e seco verán… xa recuperará pronto a forza e enerxía dun río novo cando cheguen as choivas do outono, e o vello pensando xusto niso, olla con envexa as súas augas porque sabe que as vidas dos homes si que só teñen un único sentido e nunca, por moito que un poda sentir de novo as vellas sensacións, se pode volver atrás…

Agora o vello pedalea con tranquilidade, sen presas. Quere gozar de cada momento, de cada recuncho do camiño… vai pasando por certos lugares e recoñece neles agochos que ninguén coñecía, que ninguén visitaba, tan só el e a súa muller… e ao pasar sabe que alí, entre os matos están eles dous bicándose, rindo, falando; pasa polas pozas nas que refrescaban as abafantes tardes de verán entre baño e baño e alí están os dous nadando espidos, a súa loura que non para de salpicarlle…; pasa por diante dos prados nos que gastaban interminables horas deitados entre as altas herbas ocultos de calquera mirada allea e pensa que de achegarse alí os atoparía a eles dous soñando abrazados; e por fin olla alá ao lonxe o vello carballo que tantos bicos e noites interminables ten espiado e alí están os dous, baixo a súa sombra, no serán desa tarde, agardando a que chegue a noite para deixar saír fóra a paixón desbocada que os envolve.

E entón, cheo de enerxía, cheo de ledicia o home vello deixase levar por esa vella paixón, pola felicidade do vento na súa cara, e por un segundo cree entrever, ao seu carón, nunha bicicleta vermella con cesto de vimbio no guiador a unha rapaza loura con saia clara e rebeca do azul dos seus ollos, sorrindo fermosa, ca longa melena ao aire, e comeza a rir, a rir sen parar, mentres as sombras do serán van traendo, pouco a pouco, a fin do día.

A vella bicicleta (3)

A vella bicicleta (3)

Apoiada no vello castiñeiro hai unha bicicleta vermella. Xa non é nova pero só mirando de preto un podería decatarse de que foi pintada recentemente cun coidado e delicadeza que volveu a darlle aires de bicicleta que non vai nada que se mercou. Ao seu carón o home vello bebe con tranquilidade dunha botella de auga mentres olla no ceo como o sol apura as últimas horas da tarde igual que el apura os últimos días do verán que pronto deixará paso ao outono. Aínda os días son longos e vai calor, pero xa as noites son frías e nótase como a nova estación vai anunciando que chega cun eco do Concerto nº 3, op. 8 de Antonio Vivaldi ao lonxe.

O sol comeza a achegarse ás montañas do fondo do estreito val deixando ao seu paso sombras cada vez máis longas que se irán estirando pouco a pouco cara o final da tarde ata que por fin reconquisten os lugares que ca aurora lle foran arrebatados. Tamén o ceo vai escurecendo de vagariño pero con resistencia inversa, que non marche o sol reclama, e nesa loita por seguir sendo azul xa empeza a volverse laranxa e pronto derramarase o primeiro sangue. Debe ser que non lembra que todas as noites o sol déixalle, como nocturno regalo, un velo engalanado en brillantes vagalumes.

O vello dáse á volta e olla para a bicicleta. Non quere deixar de mirar para ela. Representa dúas cousas. Por un lado todo o esforzo, toda a súa obsesión dos últimos catro meses de duros traballos para recuperar o que unha vez foi aquela vella bicicleta. Polo outro, representa a lembranza máis importante da súa vida. Son dous feitos entrelazados entre si, porque eses traballos por traer de novo á vida á súa vella bicicleta fixeron aínda máis presente aquela vella lembranza da súa dona, o recordo daquela marabillosa muller.

Cando aquela mañá de primavera sacou a vella bici do pequeno alboio só tiña en mente limpala de arañeiras e de po e levala para un sitio da casa máis apropiado. Colleu un pano húmido e empezou a pasalo polo cadro, pola sela, tan só quería limpala un pouco, apenas dez minutiños de limpeza que tiña moito que facer aquela mañá. Pero pronto empezou a decatarse dos detalles, do po que se acumulaba nas xuntas, polas partes baixas, no aro das rodas entre os radios e sen case pensalo decatouse de que non valía con limpala un pouco, realmente era necesario pararse e deixala completamente limpa, e así a limpeza da vella bicicleta converteuse nun traballo preciso, exquisito… puntilloso que levou varias horas de aquel día.

Ah, pero cando rematou pensou no fea que lucía a bicicleta xa case sen pintura e toda chea daquelas pintiñas de ferruxe que case enchían o cadro e o guiador, e tamén pensou que se non as quitaba non tardarían en facerse máis grandes e que pronto chegarían ao interior e ese sería o fin da bicicleta. Total, canto lle podería levar pasarlle unha lixa? Máis tempo do que pensou. Probou primeiro cunha de papel pero era un traballo duro, interminable, polo que colleu o trade eléctrico e púxolle o cepillo e con moita delicadeza e paciencia foi limpando aqueles puntiños marróns, foi quitando a pouca pintura azul que aínda quedaba. E foi así que unha simple limpeza converteuse nunha complexa restauración, e o seu obxectivo vital durante varios meses.

Así foi que cousa levoulle o seu tempo porque tivo que desmontar a bicicleta enteira para poder separar certas pezas como os aros das rodas, como o guiador, como a sela. Tratou de arranxar os dous cambios pero estaban tan enferruxados que non lle quedou outra que mercar uns novos… o mesmo lle pasou cos freos e as dúas coroas de engrenaxes. Tamén tivo que cambiar os rodamentos, e os cables e a vella sela que estaba chea de furados polos que lle saía a escuma. E os pomos do guiador e todos os radios xa que moitos estaban rotos ou dobrados. E como non as gomas das rodas que xa non valían para nada.

E logo de cambiar todas as pezas que xa non valían, de limpar a bicicleta da vella pintura e das pintas de ferruxe… tocou a quenda de darlle pintura, e ata niso o vello foi delicado, traballando sen presas ata que por fin un día, case catro meses despois, tiña diante a súa vella bicicleta que parecía nova como se nunca tiveran pasado cincuenta anos.

A vella bicicleta (2) A vella bicicleta (4)

A vella bicicleta (2)

Corren a el vellas lembranzas nas que sae a vella bicicleta. Os tempos novos de paseos ao carón de antigas mozas buscando os agochos máis descoñecidos, as pozas para irse bañar espidos, os prados alleos libres de miradas indiscretas, o vello carballo que tan boa sombra daba e onde pasar tardes de bicos e abrazos, noites de paixóns desbocadas. E logo os tempos de andar a seguir a aquela fermosa loura que lle roubara o corazón unha tarde de setembro e que o levara con ela no cestiño de vimbio que colgaba do guiador daquela bicicleta colorada.

De aqueles tempos quedara unha imaxe gravada a ferro na súa cabeza.

Un día, baixando para as pozas, pinchou a roda de atrás… el estaba baixo un castiñeiro tratando de pegar un parche na cámara, ca cara e as mans negras de graxa da cadea, ca roupa toda engurrada e sucia, e no seu enfado, non pegaban os parches, metéralle unha boa patada a bici, e alí quedou a súa máquina, inocente erroneamente culpada, nun lado do camiño ca inútil cadea enredada nun mato de breixo. E de súpeto pasou ela, cunha saia clara que case deixaba ver os xeonllos cando a perna pasaba polo alto da pedalada, cunha blusa branca como a neve e unha rebeca do azul dos seus ollos, sobre a que voaba, libre, aquela melena loura, longa, salvaxe, que tanto se afanaba a aboa por que sempre a levara recollida con lazos, ela montada sobre a súa nova bicicleta vermella con cesto de vimbio… pedaleando sen presas, ergueita na sela, como se fose unha señorita das da cidade. Pasou indiferente á súa desgraza, como se non houbese ninguén a reparar unha roda baixo o carballo, pero el logrou ollar, na súa fermosa cara, apenas un segundo, un sorriso divertido.

Despois diso… os días pasaron entre paseos nos que el a seguía ao lonxe, estando pero sen estar, miradas atrevidas, tímidas, e ruborizadas, e tantos intentos como erros de falarlle. E un día, nunha verbena ela achegouse a el e lle dixo “Non tes pensado sacarme a bailar?”. E el case atinou a dicirlle un si polo baixo, con cara de abraio, e ela botou a rir, e colléndolle a man levouno ao medio do torreiro.

E entón todo cambiou para ser o mesmo. Paseos de bicicleta ao carón dela buscando os agochos máis descoñecidos, as pozas para irse bañar os dous espidos, os prados alleos libres de miradas indiscretas, o vello carballo que tan boa sombra daba e onde pasar tardes bicándoa e abrazándoa, noites de paixóns desbocadas con aquela loura atrevida, intelixente, fermosa, que xa non escapaba del, que xa non o ignoraba con risas agochadas.

Como a bota en falta… o seu sorriso alegre, a súa tenrura e o seu ollar tranquilo que tanta ledicia lle traía, que tanto o calmaba e o facía sentirse enteiro… agora, despois de tantos anos, despois de media vida xuntos… tan só quedaba dela, daqueles tempos, aquela vella bicicleta.

O vello, decidido, érguese do talo. Camiña lonxe da sombra mesta da figueira e achégase ao alboio. Olla a bicicleta e cunha man chea de engurras e manchas pero aínda firme límpalle, con cariño, as arañeiras e o po que cubre a sela… mentres afora o sol do mediodía parece chamar a voces polo verán.

A vella bicicleta (1) A vella bicicleta (3)

A vella bicicleta (1)

Tranquilamente, mentres o sol fai a súa entrada polos montes escarpados do outro lado do val, o home senta, con coidado, de vagariño, no vello banco que aínda lembra cando era vermello, non vaia derramarse sobre escura terra da solaina o café con leite mañaneiro que leva na man.

Aínda é cedo. A brétema lacazana, mesta, esténdese baixo os seus pes ocultando o retorto río que separa as dúas veiras do val, a da pendente lixeira, chea de hortas, de leiras, de casiñas dispersas, de froiteiras e pes de millo, e a abrupta, como un muro levantado polos deuses e cortada cos golpes das mazas dos lendarios xigantes, feita de pedra limpa e matos. Arriba de todo, prenderon nubes, quedaron abrazadas aos escarpados cumios. Fai un intre parecían anacos de algodón que levara o vento. Agora, co sol erguéndose no invisible horizonte, asemellan arder consumíndose lentamente cun brillo intenso ata desaparecer, mentres no ceo, o azul escuro das primeiras horas vólvese cada vez máis claro, máis limpo, máis cristalino.

O home, aterecido aínda por ese frío terrible que anuncia a chegada do sol, aperta con forza a taza, cas dúas mans, non vaia a perderse no aire ese pouco calor que desprende con xenerosidade de café con leite case a ferver.

Por fin, no cumio do monte apuntan os primeiros raios, nun momento no que parecería apropiado facer soar algunha fanfarria gloriosa, algún movemento impetuoso, premonitorio, se cadra os primeiros compases do primeiro movemento dos Planetas de Holst se tiveran sido en realidade un grandioso epílogo ao Sol Nacente no canto de estar adicados ao que trae a guerra. Os escarpados montes xa case limpos de nubes fúndense en ouro e aparece o brillante astro rei, con toda a súa grandeza, facendo correr as sombras detrás das pedras, debaixo das árbores.

Pasan as horas. O home xa arranxou catro cousas na casa, xa arrincou catro herbas e preparou catro regos na horta, e o seu vello corpo pide un pouco de tranquilidade. Agora senta nun tallo baixo a grande figueira das grandes follas que xa non deixan pasar sol nin lúa: nin falta que lle fai, hai tempo que non agroman amores baixo dela. O vello párase a ollar como as flores que a enchen xa empezan a mudar nas pequenas bolas verdes que dentro de un mes ou dos serán doces figos. No ceo, o sol preside o mundo que se mostra nos cansos ollos do vello, reclamando os montes, os eidos, ata o mesmo ceo, pero no val, lacazana, a brétema resístese as súas peticións. Non quere marchar, dá voltas, móvese con tranquilidade, desafiante… aínda é cedo, non son nin as dez, un pouquiño máis e logo marcho deixando un manto de orballo nas herbas e nas flores.

Pero o sol manda, é impetuoso e irascible, non se lle pode dicir que non, se cadra, logo, pasada a tarde, no serán, cando empece a caer de novo buscando o horizonte, pero non agora, tan preto do seu cénit, do punto álxido do seu poder, e así pouco a pouco, a néboa vaise marchando, vai ensinando u oculto río, o paseo rodeado de pradairos e bidueiros, as veigas que de cando en vez quedan asolagadas pola forza do río en inverno.

E ca fuxida impetuosa da néboa, aparecen os primeiros paseantes, os primeiros corredores e os primeiros ciclistas. Dúas vellas que pasan collidas a unha da outra, apoiadas en bastóns tan vellos como elas, tranquilamente, falando das súas historias, se cadra lembrando os tempos pretéritos, se cadra marmurando de algún coñecido. Catro mulleres de mediana idade en roupa deportiva, unha que para a sacar a chaqueta que xa empeza a ir calor dabondo, con ese camiñar rápido que está de moda para queimar graxas.

E os ciclistas, solitarios ou en parellas, que cada vez que pasan o vello sente unha forza que o chama, como un lume ardente no seu interior, e o seu ollar vai para un lado, para o pequeno alboio onde durme na lembranza de épocas mellores, a súa vella bicicleta agora cuberta de arañeiras, po e ferruxe.

A vella bicicleta (2)