Na memoria de todos os mariñeiros, na dos que están e na dos que xa non están, especialmente na dos que son e foron, nun momento ou noutro, mariñeiros no Mar de Marín.
A vida do mariñeiro é unha vida fodida. Tan fodida como pode ser outra vida, diredes vos, pois non porque en realidade hai que sumarlle traballar cando os demais dormen, andar sempre mollado e pasar un frío que non cho quita do corpo nin a máis forte caña do pais nin o máis quente café, a salitre que che come todo o corpo e ese cheiro a peixe interminable… e como non, ademais, non saber nunca se un vai chegar a casa cada vez que o barco sae ao mar. Por que si ademais de ser mariñeiro, o es nun barco pesqueiro, un deses pequenos, case a casca dunha noz, entón, compañeiro, podes ter claro que aínda estás máis fodido do que xa podías estar.
Xa o di a cantiga… “Para ser bo mariñeiro, tres condicións hai que tere, coñecer o mar e os barcos e non ter medo a morrere”. Porque ser mariñeiro non é como ser tripulante dun cargueiro deses como os da Arklow ou nun cruceiro de pasaxeiros, non. Eses non son mariñeiros máis que de nome, porque xa me contarás a min que fan eses, quitando de pasar algunha garda máis fría que outra. Nin sequera os que andan nas gameliñas esas que andan á cabotaxe, que parecen unha canoa con ponte, ou os mariñeiros daqueles vellos cargueiros rusos, eses barcos desproporcionados que caían a anacos e que xa fai tempo que non se mira ningún.
Non, os mariñeiros de verdade son os que traballan pescando, os que teñen que estar na cuberta tirando das cordas, recollendo os aparellos, as nasas, sacando os peixes do enmallado, os que teñen que iscar os anzois do curricán, os que marchan na auxiliar para pechar o cerco, ou incluso os que baixan á bodega conxelada a separar o peixe, metelo nas caixas, tapalo co xeo… Mariñeiros son os que andan por cubertas ridículas sempre co medo no corpo de que un golpe de mar os reclame para non volver xamais. Xa o di a canción… “Capitán calquera o é, pilotos son os carneiros, quen sofre e fai os traballos, son os probes mariñeiros”.
Vos conto todo isto para que entendades ben a historia que vos vou contar, para que non vos quededes só co que vos conto, para que vexades o que hai máis alá e poidades mirarvos no sitio deses homes que traballan, de verdade, no mar.
Fai unhas semanas fun a un local do Berbés a tomar uns viños. Non sei si coñecedes o Turista, esa taberna medio esborrallada do Berbés que che poñen pescadiño frito, sempre do día, o que pillan na lonxa. Cantos viños teño tomado nela despois de mareas interminables, cantas cantigas teño botado no turista cos compañeiros!
É o que ten non traballar, por que eu por sorte xubilei fai un par de anos, que un non ten presa para marchar… se hai viño e parola as pernas non se me volven tolas por coller o camiño da casa e con elas, eu tampouco. Ben sabe miña muller desa teima: ela tamén sabe ben que como haxa cantareiros e foliada, ben, así aínda é peor… que non hai cousa máis bonita que o cantar aquelas vellas cancións que se cantaban antes polos bares. E ben certo é que a min, como bo mariñeiro, non se me da nada mal o cantar.
Pois cadrou que ese día estaba eu tomando uns viños e apareceron uns rapaces de alí, do Casco Vello, pediron unhas cervexas e puxéronse a cantar, e mentres estaba eu a miralos, cas súas cantigas, tocando tamén a pandeireta, unha tras outra, e mirando como un par de parellas lles botaban un baile así polo miúdo que moito sitio tampouco vos había, pensei no bonito que era ver aquilo, aqueles mozos novos pasándoo ben con cousas que antes eran de vellos. Pensei… a vida é para gozala cando se pode que para sufrir, sufrimentos temos a mans cheas.
E cavilando nesas cousas, cantando tamén con eles ou simplemente escoitándoos o tempo foise pasando porque como vos dixen antes, se hai viño, parola e cantares, non hai quen me faga marchar.
E foi entón cando aconteceu que entraron tres mozos, unha muller e dous homes, vestidos con roupa tradicional e que eran o grupo máis peculiar que mirara na miña vida. E non o era pola roupa de cotío que levaban, non. Nin polas zamancas que levaban algúns deles ou polas zocas con polainas que levaba o outro. Nin polos puchos dos homes, nin polo pano da muller… non, o peculiar do trío era que un deles, o que levaba o traxe máis rechamante, un traxe de pano amarelo e as zocas con polainas ben axeitadiñas, era negro, negro ébano, negro como o chocolate puro máis puro, deses negros que cando rin mostran unha branca ringleira de dentes perfectos. Tan negro que era que non había dúbida de se ese home era galego ou non.
Como nese momento eu xa levaba uns cantos viños e, pasándome á sobremesa, xa empezara a probar o licor café local, en canto tiven a ocasión achegueime ao compañeiro do home en cuestión e empecei a falar con el do traxe que levaba, e cando a cousa xa pintou ben, cando xa había unha certa confianza de homes bébedos, pregunteille polo seu amigo… o negro vestido de cotío, explicándolle que aínda que non tiña nada de raro, pois algo de raro si que tiña e que sentía unha curiosidade xigantesca, se cadra, axigantada polo alcol.
E non podedes imaxinar, amigos meus, o que me sorprendeu a resposta que me deu. Non o podedes imaxinar, porque, xa vos digo, eu, sendo mariñeiro como son, ben, mariñeiro xubilado pero mariñeiro no fondo, ben sei o que a ese rapaz se lle pasou pola cabeza, ben sei das bágoas que me caían polas fazulas mentres me estaban a contar aquela historia, e ben sei o que se sofre cando o teu barco afunde e todo o que está ao teu arredor móvese para abaixo e ti pensas que non vas dar posto o traxe salvavidas antes de que a auga reclame por completo a coroza de madeira que te mantén a flote.
Non vou saber eu o mal que se pasa cando se está aboiando na escuridade co puto traxe salvavidas autoinchable con asubío incorporado! Cando tratas de te relaxar, que nunca o fas, mentres intentas asumir que vas ser recollido pronto por un barco e que non existe ese frío brutal que che vai collendo o corpo enteiro pouco a pouco! Porque por moito que un queira pensar outra cousa, cando se está tirado no medio do mar, aínda tendo a sorte de poder mirar as estrelas, aínda ca mar tranquila, por moito que un saiba que vai ser rescatado, pouco a pouco, mentres o frío do mar che colle nas súas mans, vaiche tamén collendo a cabeza a idea de que non dan chegado, de que ninguén escoita o teu asubío, que nunca van chegar e che entra unha angustia que eu nunca coñecín outra igual.
As zocas e o mariñeiro (2)
Ningún comentario :
Publicar un comentario